‘Het klimaat redden kan nog net’. Zo kopte NRC/Handelsblad vrijdagmorgen. Met daaronder een verhaal dat we nog een jaar of tien hebben totdat de vernietigende werking van de koolstofuitstoot onherroepelijk zal zijn. ‘Dan komen we in een wereld terecht waarin delen van de aarde zo ernstig ontwricht raken dat op die plekken niet langer goed toeven is’, zo citeert de krant onderzoekers.
Nog afgezien van het feit dat er ook nu al wel delen van de aardkloot zijn waar het niet zo prettig toeven is, zoals de Sahel, denk ik dat de wetenschappers gelijk hebben. Maar hun conclusie, namelijk dat we het nog gaan redden, deel ik niet.
Een andere conclusie, weliswaar niet van deze wetenschappers, maar van veel politici, deel ik evenmin. Namelijk de conclusie dat de aardkloot naar de kloten gaat als we niets doen. Ik denk dat de aarde, als zij kon, zou glimlachen als ze die politici hoorde. Niet de aardkloot gaat naar de kloten, maar grote delen van de mensheid en ander leven op aarde! Ook al behoorlijk ernstig.
Maar de vraag is: kunnen we er wat aan doen en gaan we dat dan ook doen? De wetenschap is duidelijk: we kúnnen er wat aan doen. Maar dan moeten we alles op alles zetten. Maximaal investeren in alternatieve energiebronnen, waaronder ook kernenergie. Maximaal inzetten op energiebesparing. Kortom ons leven drastisch aanpassen. Dus op de vraag of we het tij kunnen keren is het antwoord ‘ja’.
Maar gaan we het ook doen?, is dan de volgende vraag. Vooruitgangsoptimisten, waartoe ik mijzelf reken, zouden van nature ook hier graag ‘ja’ antwoorden. Als we het kunnen en we zijn maar voldoende overtuigd van de noodzaak, dan gaan we het ook doen. En toch aarzel ik hier.
Bij heel grote, bijna niet te overziene problemen, heeft de mens de neiging te gaan doen wat nodig is, maar vooral niet méér. Het is al moeilijk en duur genoeg om dat te doen wat noodzakelijk is. Dus binnen de grenzen van de gewenste economische groei willen we veel doen, maar dat is het dan ook.
Vergelijk het met de Covid-19-pandemie die nu over de wereld raast. Er zijn maar enkele landen die deze pandemie met een overmaat aan middelen hebben bestreden, zoals Nieuw Zeeland. De meeste landen deden wat ze dachten dat voldoende was en dat was het vaak net niet.
Dus, om de catastrofale opwarming van de aarde tegen te gaan, zullen we nèt niet genoeg doen. Om over enkele tientallen of misschien wel honderden jaren te concluderen dat het point of no return inderdaad was gepasseerd. De aarde zal zich dan hoofdschuddend ontdoen van vele honderden miljoenen mensen door middel van pandemieën of andere zogeheten natuurrampen. Zodat er een nieuw evenwicht op de aardkloot ontstaat die dan weer een paar miljoen jaar mee kan. Totdat het nieuwe leven op de aarde er weer net zo’n zooitje van maakt als wij nu. Dan begint het weer van voren af aan.